ترس از افزایش تورم که بهنوعی در اقتصاد ایران نهادینه میشود و همیشه اقتصاد کشور را با مانع و تکانهای که میکند، یکی از راههای افزایش استفاده از سوداگران مسکن است.
بیماری هلندی بازار مسکن را فلج کرده
انتخاب مسکن بهعنوان یک دارایی، بیشتر از هر چیز به خاطر اطمینانبخشی از بازدهی آن در مقایسه با سایر داراییها است. در عین حال، ترس از افزایش نرخ تورم که بهنوعی در اقتصاد ایران نهادینه شده است و همیشه اقتصاد کشور را با مشکل و تکانه مقابله میکند، یکی از موارد استفاده از سوداگرانه مسکن است.
در همین زمینه برخی از پیشبینیها حاکی از آن است که در صورت احیای برجام، با کاهش انتظارات تورمی و نااطمینانیهای اقتصاد، سطح قیمت مسکن در کوتاهمدت، چه به صورت واقعی و چه شاید حتی به صورت اسمی کم شود.
بدیهی است که مسکن بهعنوان آخرین پناهگاه سنتی پسانداز میشود، در دوران تحریمهای اخیر رشد قیمت قابلتوجهی در مقایسه با بازدهی اجاره شده است. یعنی در این مدت نسبت قیمت یک متر مربع مسکن تهران نسبت به اجاره سالانه آن، از ۷/۱۵ در تابستان ۹۶، به ۴/۳۹ در زمستان ۹۹ رسیده و در پاییز ۱۴۰۰ هم در حدود ۳۲ قرار گرفته است.
به این ترتیب انتظار میرود در صورت احیای برجام، با کاهش انتظارات تورمی و نااطمینانیهای اقتصاد، سطح قیمت مسکن در کوتاهمدت، چه به صورت واقعی (نسبت به تورم) و چه حتی شاید به صورت اسمی کم شود
بدیهی است که بازار مسکن مانند بازارهای مالی نیست که از اتفاقات لحظهای اثر گرفته شود. در بازارهایی مانند چند لحظه تعهد میکنند اما در بازار مسکن، یک دو ماه طول میکشد، چون باید ملکی انتخاب شود، این امکان وجود دارد که چند هفته طول بکشد.
در چهار دهه آخر، قیمت مسکن با تغییرات زیادی بوده است. از اینرو، دورههای تغییر میکنند، قیمتها و سرمایهگذاریها در بازار مسکن و نوسانات منابع از آن در بازارهای مالی و اقتصادی برای آنها دارایی و سرمایهگذاری آنها اثربخش بوده است.
تقاضای مسکن چه برای تامین سرپناه و چه سرمایهگذاری، باعث شکلگیری الگوهای رفتاری متفاوت به منظور حفظ دارایی در برابر پوشش تورم برای ارائه شده است.
اینکه مسکن در چشمانداز میانمدت به کدام سمت میرود، به کیفیت سیاستگذاری پس از توافق احتمالی وابسته است. در صورت استفاده از پولپاشی در گذشته، سیاستگذاری به پولپاشی روی آورد و سیاستگذاری را تعیین کرد که کالاهای مصرفی را ارزان کند و همزمان روند بودجه و نقدینگی تغییری نکند، نقدینگی کالا رشدیافته به سوی غیرقابل واردات (مثل مسکن) میرود و در میانمدت به عنوان بخشی میشود. از «بیماری هلندی»، باعث رشد فزاینده قیمت مسکن میشود.